قطعاً تا حالا تجربه برق گرفتگی از بدنه کیس کامپیوتر یا پورت‌های USB آن را داشتید. این برق گرفتگی یا برق دار بودن بدنه کیس، زمانی که به بدنه فلزی یخچال، تلویزیون یا بقیه لوازم برقی منزل هم دست می زنید ممکنه برای شما اتفاق افتاده باشد.
حالا چند تا سؤال ممکنه پیش بیاد:
- این برق چیه؟ از کجا میاد و دلیل وجودش چیه؟
- آیا این برق خطرناکه و ممکنه به سلامتی من آسیب بزنه؟
- راهکار کاهش میزان این برق بر روی بدنه کیس
چیه؟
قبل از هر چیزی ممکنه براتون سؤال باشه چرا اصلاً باید بدنه کیس رسانا باشه! استاندارد CE، استاندارد سلامتی و حفظ جان انسان هستش، طبق استاندارد CE که یک استاندارد اروپایی هستش و مفاد اون توسط سازمان استاندارد ایران هم رعایت و بررسی می شه، تمامی گراندها باید در یک سیستم کامپیوتری مجتمع بشه و بدنه رسانای کیس وظیفه این کار رو داره، زمانی که شما کارت گرافیک، سی دی رام، هارد، مادربرد و پاور خودتون رو با پیچ به بدنه کیس می بندید، در اصل دارید گراندهای قطعات را با هم یکی می کنید. در نهایت اگر خدایی نکرده اتصالی در سیستم به وجود بیاد، از طریق این گراندهای یکسان به داخل پاور منتقل می شه و توسط این سیم به پین اتصال به زمین (ارت) منتقل می شه تا جان شما در امان بمونه.
ما در بیشتر لوازم الکتریکی که دارای الکتروموتور یا منبع تغذیه سوئیچینگ هستند، پدیده‌ای به نام EMI داریم که مخفف Electromagnetic Interference هستش که به زبان فارسی به آن تداخل الکترومغناطیسی نیز می‌گویند.
تداخل الکترومغناطیسی یا EMI به دو شکل کلی بروز می کنه:
- به شکل تشعشعات که از دستگاه‌های الکترونیکی ساطع می شود
- در داخل سیم و بدنه رسانا جریان پیدا می کنه
به شکل عادی وقتی در مدار برق ساختمان شما فردی داره از دستگاه جوش، سشوار، پمپ آب، هواکش و دستگاه‌های این چنینی استفاده می کنه شما داخل سیم های برق ساختمان هارمونیک های EMI رو خواهید داشت. در بخش ورودی پاورهای استاندارد مداری به نام EMI وجود داره که به واسطه دو تیپ خازن X و Y تشکیل یک مدار EMI Filtering رو می دهند تا از ورود تداخلات الکترومغناطیسی به پاور جلوگیری کنند، از طرف دیگه خود پاور شما که یک منبع تغذیه سوئیچینگ هستش، به نوعی تولیدکننده ی این تداخلات به حساب می آید. پس باز هم نیاز به مدار EMI Filtering برای عدم خروج این تداخلات و عدم ورود به مدار برق ساختمان شما وجود داره.
وظیفه خازن X دفع تداخلات بین فاز و نول هستش و وظیفه خازن Y دفع تداخلات بین گراند (GND) و فاز و گراند و نول هستش، بنابراین یه پایه از خازن Y به پین ارث وصل می شه تا در نهایت این جریان اضافه توسط پین سوم پاور و کابل برق به چاه ارت شما منتقل بشه. صبر کنید! منزل یا محل کارتون چاه ارت نداره! خوب پس این تداخلات الکترومغناطیسی کجا خواهند رفت؟در اصل این هارمونیک ها جایی برای تخلیه پیدا نمی کنند و روی بدنه کیس جاری خواهند شد. در واقع وقتی شما به بدنه کیس دست می زنید بدن شما اون رو به زمین منتقل می کنه.
حالا اگر با پای برهنه روی زمین باشید، داخل مدار برق منزل یا محل کارتون هم تداخلات زیاد EMI وجود داشته باشه این برق گرفتگی براتون بیشتر محسوس خواهد بود! برای همین در بعضی از فصول یا ساعات خاصی از شبانه روز ممکنه این حس بیشتر یا کمتر بشه. بعضی سؤال می کنند چرا توی پاورها و کیس های بی کیفیت و ارزان قیمت این برق دار بودن محسوس نیست؟ بدنه کیس های ارزان قیمت رسانایی بالایی ندارد و از آن مهم تر پاور غیر استاندارد فاقد بخش EMI Filtering در ورودی است تا این تداخلات رو به ارت منتقل کنه.
منبع : Green.ir
